YENİ DOĞANLARDA SARILIK VE
UZAMIŞ SARILIK

         ETKEN:

 ** Prematur ve miad bebeklerde 3 hafta sonunda TB >10 gr/dl ise uzamış sarılık olarak kabul edilir.

En sık nedenler: Başta anne sütü sarılığı olmak üzere, konj. hipotiroidi, hemolitik hastalıklar (G6PD eks. talesemi, Rh, ABO uygunsuzluğu vb.), pilor stenozu, ekimoz, hematom, sepsis, sefal hematom, metabolik hastalıkları (Crigler-Najjar Sendromu, Gilbert  Sendromu, Tirozinemi, Hipermetioninemi)

** Term bebeklerin % 60-70’i, prematüre bebeklerin ise büyük çoğunluğunda sarılık görülür.

        KLİNİK: 

Fizyolojik sarılık: 24 saatten sonra başlar. Termlerde 3-5. günlerde, pretermlerde 5- 6. günlerde pik yapar. Maksimum düzeyi termlerde 12.9 mg/dL’yi, pretermlerde 10 mg/dL’yi geçmez. Termlerde 2-3 gün pramaturlerde daha uzun sürede normal sınırlara iner.

    Patolojik sarılık: İlk 24 saat içinde çıkan, artış 5 mg/dL/gün  veya 0.5 mg/dL/saat’den fazla olan. termlerde 1 haftadan, pretermlerde 15 günden fazla süren, direkt bilirubin düzeyi 1.5 mg/dL’den fazla olan, termlerde 12.9, pretermlerde 10 mg/dL’yi geçen sarılıktır.

    Sarılıklı yenidoğanlarda tehlike işaretleri : Ailede ciddi sarılık hikayesi olması, sarılığın 3. günden sonra başlaması, kusma, letarji, sarılığın ilk 24 saat içersinde başlaması, beslenme bozukluğu, ateş, tiz sesli ağlama, koyu renkli idrar, akolik gaita

   Bilirubin ensefalopatisi: Akut dönemde ortaya çıkar ve genellikle reversibldir. 

   Kernikterus: Otopside bazal ganglionların ve kranial sinir çekirdeklerinin sarı boyalı olarak bulunması ve nörolojik bulguların kalıcı olmasıdır.

 ** Vücutta sarılık olan bölgeye göre kan bilirübin düzeyi tahmin edilebilir.

** Avuç içlerinde ve ayak tabanlarında sarılık gözlendiğinde, yüksek sarılık söz konusudur.

     TANI:

** Prematur ve miad bebeklerde 3 hafta sonunda TB >10 gr/dl ise uzamış sarılık olarak kabul edilir.

Etyoloji için istenecek tetkikler: Total ve direk bilirübin, hemogram, retikülosit, PY, TFT, TİT, idrar kültürü ve idrar redüktan madde tüm hastalarda istenmelidir.

      UZAMIŞ SARILIK TEDAVİSİ:

** Normalde ensefalopati yoksa >10 gün matür ve >10 gün prematürlerde kan değişimi yapılmıyor.

Normalde ensefalopati dışında miadlarda 1 hft prematürlerde 10. günden sonra exchange önerilmiyor.

Sarılık foto sınırında ise tedavi: Bebeğe Fenobarbital (5 mg/kg 2 dozda 5 gün verilir.) başlanıp bir hafta sonra kontrole çağırılır. Etkisi 3. gün başlar 5 . gün max etki görülür.

Sarılık Exchange sınırında ise tedavi: Bebeğe foto terapi ve fenobarbital (5 mg/kg 2 dozda) başlanır.

Sarılık Foto sınırlarının altında ise: Tedavisiz izlenmelidir.

** Yoğun fototerapi ile kan bilirübin 4-6 saatte 1-2 mg/dl azalır.

ANNNE SÜTÜ SARILIĞI

     Tanım: Anne sütü ile beslenen bebeklerin yaklaşık %20-30’da, ilk 2-4 günlerinde görülen çoğunlukla 2-3 hafta bazen de 3 aya kadar uzayabilen sarılıktır. Genelde asıl neden anne sütünün kendisi değil bebeğin yetersiz beslenmesine bağlı bağırsak pasajının azalmasıdır.

** Anne sütü ile sık ve yeterli beslenme ile kısa sürede düzeltilebilir.

** TB 18-20 mg/dl’yi geçmedikçe FT   gerekmez.

 ** TB genelde 15 mg/dl altındadır. ve Nadiren 25 mg/dl’yi geçer.

   Bilirübin seviyesi 20-25 mg/dl arasında ise: İyi beslenme ile düzelmezse  bu bebeklere 24-48 saat süreyle anne sütüne ek, formül mama başlanarak bağırsaktan bilirubin absorbsiyonu azaltılabilir.