ŞOKTAKİ HASTAYA YAKLAŞIM

            ETKEN:Hipovolemik (En sık görülen tiptir. ), nöral, kardiyak, anaflaktik şok

          KLİNİK BULGULAR:

     İdrar çıkışının azalması (en erken bulgusudur), saturasyon azalması, hipotansiyon, siyanoz, ekstremitelerde solukluk-soğukluk, zayıf nabız, taşikardi, konfüze veya kapalı bilinç, cutis marmaratus vb. bulgular.

HİPOVOLEMİK VE NONSPESİFİK  ŞOK TEDAVİSİ

** Tedavide saniyeler  bile çok önemlidir.

    1 Damar yolu açılması ve O2 verilmesi:. Hastaya %100 O2 verilir. 1-2 damar yolu yolu açılır.

     ** 1. denemeden sonra damar yolu açılamayacağı düşünülüyorsa zaman kaybetmeden intra oseoz girilir. İntraoseoz krista iliaka süperior inferior, bebeklerde tuber oseos tibianın 2-3 cm altından intraoseoz iğnesi veya kalın enjektör veya biyopsi iğnesiyle girilir.

** Yetişkin ve çocuklar için hazır intraoseoz iğne aparatları tüm acillerde bulunmalıdır.

     2. Sıvı tedavisi: Tüm şoklarda ilk, en önemli ve en faydalı tedavidir. 20cc/ kg izotonik çok hızlı bir  şekilde verilir. Gerekirse bir çok kere idrar çıkışı olana kadar tekrarlanabilir.

     ** Akut  kanamaya bağlı şokta bile önce izotonik başlanır. Sonra kan gelince verilir.

     ** Mayi verirken akciğerlerin yüklenmemesine dikkat edilmelidir.( krepitan ral hepatomegali vb)

     ** Hasta bu işlemlerden  sonra tek doz antibiyotik yapılıp 5cc/kg/saat ten mayi gidecek şekilde ileri  merkeze sevk edilmelidir

     3. Sıvı dirençli ise Dopamin ve Dobutamin tedavisi başlanır:

DOPAMİN: %5 dex içinde iv infüzyon ile verilir.

         Doz: 2-5 mikrogram/kg/dk dan renal,splenik, koroner, serebral kan akımını arttırmak.

                   5-10 mikrogram/kg/dk dan kardiak debi ve kan basıncını artırır.(hipotansiyonda)

                   >10 mikrogram/kg/dk dan periferik vazokonstrüksyon yapar.

Pratik doz ayarlama 1 : 100cc %5 dextroz içine 100mg dopamin katılırsa  (0.6xkg) ml den gönderilirse 10 mcg/kg/dk dan verilmiş olur.

Pratik doz ayarlama 2: XxKgx1440 μg (1mg=1000μg) 12 cc izotoniğe tamamlanır ve 0,5cc/h gönderilirse X μg/dk’dan gönderilmiş olur.

 ** Kesinlikle hastanın sıvı açığı varsa önce sıvı yüklemesi yapılmalı hala yanıt alınamasa o zaman dopamin başlanmalıdır.

 **Dopamin ve dobutamin beraber verilmesi daha etkili ve faydalı bir yöntemdir.  x doz dobutamin x/2 dozunda dopamin olarak verilmesi önerilir.

DOBUTAMİN: 5 - 25 μg/kg/dk infüzyon ile verilir.

5- 10 mikrogr/kg/dk  potansiyel inotropik ajan, kardiak debi ve kan basıncını artırır.

Pratik doz ayarlama 1: 100cc %5 dextroz içine 100mg dopamin katılırsa  (0.6xkg) ml den verilirse 10 mikrogram/kg/dk dan verilmiş olur.

Pratik doz ayarlama 2: XxKgx1440 μg (1mg=1000μg) 12 cc izotoniğe tamamlanır ve 0,5cc/h gönderilirse X μg/dk’dan gönderilmiş olur.

    4.Sıvı, Dopamin  ve Dobutamin dirençli ise:

TA normal, soğuk şokta Na-nitroprussid başlanır.

TA düşük, soğuk şokta Adrenalin başlanır.

TA düşük, sıcak şokta Noradrenalin başlanır.

ADRENALİN: İnfüzyon: 0.05-2.0 μg/kg/dak 

NORADRENALİN (NOREPİNEFRİN): Doz: 0.05-1 mg/kg/dk

NITROPRUSSIDE:  IV: 0.3-8.0 µg/kg/dakikalık devamlı infüzyon, 3 günden sonra kan sodyum tiyosiyanat düzeyine bakılarak verilir.  %5 dextroz içinde ışıktan korunarak verilmelidir.

 ** Tansiyon yakından takip edilmeli ve ilaç en düşük dozdan başlanmalıdır.